Stress, piekeren, onzekerheid, faalangst, depressie tot burn-out, waar veel studenten onder lijden, benaderen als ontwikkelingsvraagstukken, is de invalshoek van Gedachtenanalyse, een onderdeel van het Gedachten Analyse Programma.
In 1997 is de school voor praktische menskunde gestart met een studie naar de samenhang tussen bovengenoemde ontwikkelingsvraagstukken en gedachtepatronen. Dit resulteerde in de methodiek Gedachtenanalyse.
Zes kerngedachten die als genetische fouten in ons denken geworteld zijn en van generatie op generatie worden overgedragen, zijn vaak de oorzaak van veel leed. Deze kerngedachten trekken ons uit de werkelijkheid, het NU.
Wij, van de school voor praktische menskunde vinden deze methodiek belangrijk genoeg om het in de vorm van een E-book als zelftraining met studenten te delen.
Onderwijs. Mensen worden gemotiveerd als een functie, schoolopleiding en de mensen waar zij contact mee hebben, aansluiten op hetgeen zij zich richten. In de praktijk komt het zelden voor dat alle elementen volledig aansluiten bij de persoon. Lees meer ›
Evenwicht. Een deel van de mensen motiveert zichzelf door de resultaten die zij halen, resultaatgericht. Een ander deel van de mensen wordt gemotiveerd door de sfeer en de erkenning die zij van anderen krijgen, sfeergericht. Nog een deel wordt door beide gemotiveerd. Lees meer ›
HIER te downloaden in PDF. Het formulier is, met bestaande bronvermelding, vrij te gebruiken.
Waarden is een complex verhaal omdat ze individueel zijn bepaald,
subjectief zijn en als de situatie daarvoor aanleiding geeft, kunnen
waarden in belangrijkheid veranderen.
Individueel omdat
de ene persoon een waarde belangrijk kan vinden en een ander weer een
andere waarde. Vanuit de tegenstellingen kunnen conflicten ontstaan.
Subjectief omdat, zelfs al vinden twee mensen dezelfde waarde belangrijk, zij er in de praktijk toch heel anders mee om kunnen gaan. Denk maar aan respect. De een vindt het belangrijk om te krijgen een ander om te geven.
Beïnvloedbaar omdat verandering van een waarde al kan plaatsvinden door een fiets die is gestolen. Dan kan ineens, meestal tijdelijk, eerlijkheid de belangrijkste waarde worden door de emotie die de gestolen fiets oproept.
Wanneer iemand zijn of haar belangrijkste waarde bij een ander of in een (werk)situatie herkent, dan herkent deze een deel van zichzelf. Dat geeft energie, dat motiveert.
De belangrijkste waarde speelt een rol in elke situatie
Meestal
is de belangrijkste waarde van iemand niet duidelijk waarneembaar. Soms
wordt deze duidelijk bij conflicten of als iemand kwaad wordt als
reactie op een uitspraak. Mensen gaan weg bij een werkgever wanneer zij
hun belangrijkste waarden niet meer herkennen in de werksituatie, of dat
deze met voeten wordt getreden. Relaties worden gebroken,
vriendschappen, langdurige conflicten kunnen ontstaan. Allemaal op grond
van iemands belangrijkste waarde.
Stel, iemand heeft respect
als belangrijkste waarde en werkt op een afdeling waar respect voor de
anderen niet of minder belangrijk is. Wat zo iemand belangrijk vindt, is
niet in de werkomgeving terug te vinden en dat elke keer weer. Daarmee
wordt iets aangetast wat iemand heel belangrijk vindt en waar deze
behoefte aan heeft. Als die de kans krijgt, is die weg.
Eerlijkheid
is ook zo’n voorbeeld. Daar waar de een de schouders ophaalt voor
oneerlijkheid naar elkaar en naar klanten als dat van toepassing is, kan
de ander er niet van slapen. Dat is de invloed van een waarde die
iemand belangrijk vindt. Nog een voorbeeld. Iemand heeft communicatie
als belangrijkste waarde. Mensen die communicatie als belangrijkste
waarde hebben, vinden dat zolang er nog gepraat wordt er nog van alles
mogelijk is. Werkt zo iemand in een werkomgeving waar men daar anders
over denkt en is praten niet meer mogelijk, dan wordt de meest gevoelige
plek geraakt. En weer, waar anderen hun schouders ophalen, is het voor
degene met deze waarde een dagelijkse kwelling.
Normen zijn afgeleid van waarden
Doordat
de waarden individueel zijn bepaald, is het herkennen moeilijk in
heldere richtlijnen te hanteren. Daar is ooit een oplossing voor
gevonden. De normen. Normen zijn afgeleid van waarden. De waarde is
bijvoorbeeld respect, de afgeleide norm kan dan zijn: je moet wel
beleefd zijn. Normen zijn geboden, normen zijn objectief. Aan de normen
die worden uitgesproken is soms in te schatten welke waarde belangrijk
is voor de ander.
Download het waardenformulier voor het zichtbaar maken van de belangrijkste waarden van een persoon. Geschikt voor zichtbaar maken van verschillen in waarden bij relaties, onderwijs, mensen in de werksituatie, hulpverlening, mediation, etc.
In de werksituatie
Vanuit de invalshoek van de waarden, zie je allemaal mensen die individueel hun eigen waarden hebben, die zij als individu het belangrijkste vinden.
Zij heeft vertrouwen als belangrijkste waarde en vertelt een verhaal aan een collega die openheid als belangrijkste waarde heeft. Wanneer zij later haar verhaal door een ander hoort vertellen is zij geschokt. Ze ging ervan uit dat als je iets vertelt, dat het in vertrouwen is.
Het is zo’n voorbeeld van uitgaan van je eigen waarden. Je niet voor kunnen stellen dat een ander daar anders over denkt.
Onbekendheid met deze verschillen kan een goede samenwerking in de weg staan. Het besef dat deze verschillen in waarden aanwezig zijn, kan een neutraliserend effect hebben. Je weet dan dat een opmerking of andere reactie niet persoonlijk bedoeld hoeft te zijn.
De waarden van een organisatie
Je ziet het weleens staan op een website of in een advertentie: ‘onze belangrijkste waarden zijn’, of de zin: ‘onze kernwaarden zijn’. Daarmee wordt een gezicht, een identiteit zichtbaar gemaakt. De organisatie presenteert zich als identiteit. Een hoog streven, waarbij de restrictie is dat de normen binnen die organisatie aan moeten sluiten bij de gestelde waarden.
Normen en waarden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Worden alleen de normen gehanteerd, dan ontstaat een situatie van enkele gebods- en verbodsregels.
De context, in dit geval de waarden, is dan niet aanwezig. Zijn alleen de waarden van een organisatie vastgesteld en zijn deze niet in de normen herkenbaar, dan is de organisatie een identiteit zonder inhoud. Iets wat je bij mensen ook kan zien. Ze zeggen een hoop, maar maken het in de praktijk niet waar.
Sommige organisaties gebruiken hun belangrijkste waarden niet alleen om zich als identiteit te presenteren, maar gaan een stap verder. Zij laten hun waarden fungeren als toetssteen voor hun activiteiten en laten de waarden een rol spelen bij aanname van personeel. De organisatie als identiteit is geboren. De belangrijkste waarden die de organisatie een gezicht geven.
Het kan je zo maar overkomen als werknemer
De eerste dagen kan het nog meevallen. ‘Misschien is het een kwestie van wennen’ zegt een nieuwe medewerker tegen zichzelf. De oude baan opgezegd en misschien ook nog verhuisd.
‘Dit had ik niet kunnen bedenken’ zegt de medewerker later en dat is misschien wel de kern van het verhaal van de waarden. Omdat je niet kunt bedenken hoe het zal zijn, is er ook geen antwoord op, en is er geen middel om er mee om te kunnen gaan wanneer jouw waarden niet herkenbaar zijn in een werksituatie. Daar word je terughoudend van.
Humor belangrijk vinden, maar er wordt zelden gelachen. Uitdaging belangrijk vinden, maar die is er bijna niet. Vrijheid belangrijk vinden, maar die krijg je niet. Betrokkenheid belangrijk vinden, terwijl je bijna nergens in gekend wordt.
Dat is het belang van kennis van de eigen waarden en het besef dat dit bij een ander en een werksituatie heel anders kan zijn en ook meestal is.
Wanneer de behoeften van iemand aansluiten op de functie en de werkomgeving dan gaat het werk meer van nature. Is dit niet het geval dan moet iemand op dat gebied, elke dag, een extra inspanning leveren. Dat kost extra energie. Elke dag weer. Dag in en dag uit. Totdat. Lees meer ›
Een aanvulling op Immanuel Kant Herman Beuker School voor praktische menskunde
Kant stelt dat de mens een autonoom wezen is. Dat het geweten van een mens ervoor zorgt dat de mens zelf kan weten wanneer hij iets goed of iets fout doet. Hij noemt dit het zuivere ik.Vanuit het Gedachten Analyse Programma (GAP) is het zuivere ik van Kant de kernidentiteit. Degene die iemand van binnen is, maar door zelfbescherming zelden laat zien.
Het zijn bepaalde gedachten, de zes kerngedachten, waarmee de mens dit doet. Het houdt de mens tegen om autonoom en oorspronkelijk te zijn en maakt hem een product van zijn omgeving waarin de mens bezig blijft met overleven.De moraal die Kant ziet als instrument om het zuivere ik te bereiken en te bewaren vraagt van de mens een actieve houding in omgaan met behoeften, gedrag, manier van reageren en een wijze van praten.
Bij Kant is het meer een cognitief verhaal van het aanleren van regels. Dus geboden.Daar is er ook een andere richting met het GAP. Dat richt zich meer op het leren herkennen en bevrijden van belemmeringen voor de kernidentiteit.Het GAP gaat in dat opzicht ook verder. Het gaat tot de grenzen van de rede en het weten en maakt, met de herkenning, elke keer de grenzen van het kunnen weten zichtbaar. Hierdoor ontstaat een terugkerend inzicht, wat overgaat in het ‘weten’ zonder woorden. Zonder de rede. Zonder de taal. Dan staat het zuivere ik van Kant tegenover het zijn van het GAP.Het bewust zijn van de drie grenzen en daardoor het bewust niet weten brengt de mens in evenwicht met de positie in tijd en met de positie van persoon.Zonder dat je het echt wilt, ben je soms gemeen, jaloers, onaardig, stug, chagrijnig, afstandelijk, ongeduldig enz. Je doet dit zelf, dikwijls met één gedachte.
Zo ervaren we het meestal niet, want het is toch logisch dat ik zo reageer en we koppelen het aan een situatie. Aan een persoon, het werk, het weer en het leven. Maar als je de keuze zou hebben? Zou je dan niet liever vrijer willen leven? Niet zo afhankelijk en beïnvloedt door situaties? Niet dat je dan koud of ongevoelig wordt, maar gewoon wat evenwichtiger. Als je dat eigenlijk allemaal niet wilt zijn, ongeduldig etc. dan zeg je al iets van jezelf, van hoe je eigenlijk bent. Hoe we zijn koppelen we aan situaties. Dat ben ik niet, maar de situatie zorgt ervoor. Dan komt de vraag: hoe zou je willen zijn, los van situaties. Hoe zou je eigenlijk willen zijn, maar dan in eigenschappen? Dan kan je een opsomming geven van al die eigenschappen die jij belangrijk vindt. Ook die je al hebt.Dat totaal van eigenschappen, het beeld dat dan ontstaat, dat ben jij dus los van situaties. Dat is je kernidentiteit.
En zo gauw er ook maar iets gebeurt, kan die kernidentiteit zo maar weg zijn. Verscholen achter gedachten en beschermd door het brein.Immanuel Kant schreef dat wij iets in ons hebben, dat van nature al weet wat goed en slecht is, zonder dat we daar al regels voor geleerd hebben, het zuivere ik. Maar hoe bewijs je het bestaan ervan. Wat zou het makkelijk zijn als we een formule hadden waarmee we sluitend konden bewijzen dat ieder mens een zuiver ik heeft.Kant beschrijft dat je de aanwezigheid van het zuivere ik voelt in een onberedeneerde, ethisch juiste keuze. Bijvoorbeeld dat het al in je zit dat je weet dat je niet zomaar van iemand kan stelen.
Je kernidentiteit stel je zelf vast en dat doe je in eigenschappen. Je stelt zelf vast hoe je eigenlijk bent en daarmee komt het autonome overeen met wat Kant stelt.We kunnen onze kernidentiteit meer kans geven om zich te manifesteren door aan de gang te gaan met de cocon van gedachten die eromheen zit.Het bestaan van de kernidentiteit bewijzen is ook onmogelijk omdat je nu eenmaal niet kunt bewijzen dat je volkomen jezelf bent. Logica, meten en bewijs zijn alleen van toepassing op de kerngedachten. Door het bestaan ervan aan te tonen, kunnen zij veranderen of verdwijnen. Veranderen van zekerheid naar mogelijkheid en verdwijnen omdat ze niet aansluiten op de werkelijkheid waardoor de kernidentiteit als vanzelf overblijft.
Het is de gedachte die gekoppeld is aan de herinnering en die gedachte bepaalt hoe je de vroegere herinnering ervaart. Het is de gedachte die angst oproept voor de toekomst en het is de gedachte die ons laat reageren en laat zijn, zoals we onszelf neerzetten. Dus niet zoals we eigenlijk zijn, maar zoals we ons neerzetten. Het zijn gedachten die ons tegenhouden, om tot het zuivere ik van Kant te komen oftewel de kernidentiteit van het GAP.Het grootste probleem is dat we zoveel gedachten hebben. Van ‘s morgens vroeg totdat we inslapen cirkelen er duizenden door ons hoofd. Toch kun je in die duizenden losse gedachten, vaste, terugkerende elementen herkennen. Dat zijn de zes kerngedachten. De invloed van die kerngedachten op je denken is groot, want het zijn er nogal wat die een mens op een dag heeft. Als je er een tijdje alert op bent, dan kun je ze gaan horen.
Deze zelftraining maakt het mogelijk om gerichter om te gaan met de doelen die je stelt. In PDF.
2. Communicatie en zintuigen
Met deze zelftraining kun je de invloed van de zintuigen op de communicatie gaan herkennen. De invloed van jouw zintuigen op de communicatie kan groot zijn en voor miscommunicatie zorgen. Ontdek welk zintuig jij het meest intensief gebruikt, ontdek de verschillen met anderen en lees hoe hier mee om te gaan. In PDF.
3. Waarden en normen
Met deze zelftraining kun je vaststellen wat jouw belangrijkste waarden zijn en lees je wat dit betekent in jouw privé- en werksituatie. In PDF.hier gratis te downloaden.
4. Gedachtenanalyse voor studenten een zelftraining
Deze zelftraining heeft als invalshoek de ontdekte fouten in onze manier van denken en de samenhang die dit heeft met onzekerheid, piekeren, stress en burn-out. Het zijn steeds dezelfde soorten gedachten, de zes kerngedachten, die bij mensen een rol spelen. Herkenning van deze kerngedachten geeft de mogelijkheid om bij een kerngedachte stil te staan en deze gedachte te herwaarderen zodat er een verandering komt in de gedachteprocessen die ons uit evenwicht brengen. Gratis PDF te downloaden hier.
Deze zelftraining maakt het mogelijk om gerichter om te gaan met de doelen die je stelt. In PDF.
Ooit een onmogelijke opdracht gehad of jezelf gesteld? Dan weet je
wat een energie dit kost en frustratie. Dit is te voorkomen door bij de
bron stil te staan. Bij de haalbaarheid van jouw doel. Even nadenken bij
het begin levert je inzicht op en bespaart je later teleurstellingen.
Soms doen we het bewust, het stellen van een doel. Denk
bijvoorbeeld aan het zoeken van een baan, het kopen van een huis of het plannen
van een vakantie.
Ook
onbewust zijn we dikwijls bezig met een doel, al is dit minder duidelijk
omschreven als bovenstaande doelen. Bijvoorbeeld een gesprek wat in eerste
instantie alleen voor de gezelligheid is, heeft dikwijls, als we terug kijken,
toch een doel gehad. Dit kan variëren van een goed gevoel tot een afspraak voor
in de toekomst.
Het
stellen van doelen is in dat opzicht het creëren van een punt in de toekomst
waar wij naar toe willen. Een goede relatie is een doel. Maar ook leuk werk, de
kinderen goed opvoeden en gelukkig worden. Het zijn allemaal doelen die ons
bezig kunnen houden.
Aan
de basis van dit alles bevindt zich het stellen van een doel. Daar begint het
mee en daar gaat het dan ook dikwijls fout.
Er zijn veel mensen die mensgericht zijn en een productgerichte functie hebben en tot volle tevredenheid. Toch is er ook een deel dat droomt van die camping of dat leuke cafeetje. Dromen die het gemis aan persoonlijk contact in de werksituatie moet compenseren. Lees meer ›
Studiekeuzes. Veel studenten haken af of gaan later een heel andere kant op. De behoeften kunnen daar een rol bij spelen en zijn daarmee een aandachtsgebied. Lees meer ›
